Alle hens aan dek, door Bette Westera (tekst) en Barbara de Wolf (tekeningen) samen met Frank Groothof (luisterboek)

recensent: Peter Motte

onder auspiciën van De voormalige Tijdlijn en Vertaalbureau Motte

"Alle hens aan dek" is eigenlijk een luisterboek waar een gedrukte tekst wordt bijgegeven, in plaats van een boek waar ook nog cd's worden bijgegeven.

Frank Groothof kan de tekst van auteur Bette Westera levendig voordragen, en het is dan ook duidelijk dat het boek bedoeld is om te worden voorgedragen, en niet om te worden gelezen.

Beginnende lezertjes kunnen de cd opzetten, er het boek bij pakken, en de tekst in het boek meevolgen terwijl ze wordt opgelezen. Hun leesvermogen zal er zeker door toenemen.

Mijn bezwaar het boek zelf is dat de tekst misschien wat té eenvoudig is gehouden.

Om het boek vlot leesbaar te houden voor de jongste lezers, werden ingewikkelde zinnen en moeilijke woordenschat vermeden.

Op zich is dat wel een goed idee, maar sommige ideeën vragen nu eenmaal wat moeilijker zinnen met bijstellingen of bijzinnen.

Als er te veel wordt gesteund op enkelvoudige zinnen met eenvoudige substantiefgroepen, kan dat evengoed moeilijk leesbaar worden als een tekst met ingewikkelde, lange zinnen. Het verhaal loopt dan immers niet zo goed van de ene zin in de andere door. De flux wordt gehinderd.

Bijvoorbeeld:
Het laddertje wiebelt.
De vloer ook.
De hele kooi wiebelt.
(p. 28).

Is dat echt zo veel gemakkelijker dan:
Het laddertje en de vloer wiebelen.
De hele kooi wiebelt.

En is die variant nu echt te verkiezen boven:
Het laddertje en de vloer wiebelen.
De hele kooi rammelt.

Ik heb dus echt wel mijn twijfels over de rigoreuze manier waarop enkele teksttheorieën hier werden doorgevoerd.

De eenvoudigste variant offert vlotte leesbaarheid op aan eenvoudige zinnetjes, en gooit daardoor een soepel ritme aan de kant voor een hortend staccato.

Dat is niet alleen eufonisch soms een probleem, maar uit onderzoek blijkt dat eenvoudige zinnen niet altijd leiden tot een gemakkelijk begrijpelijke tekst.

Onder andere voor het beroeps- en technisch onderwijs werd gekozen voor handboeken in eenvoudiger Nederlands, en achteraf bleken de leerlingen daar meer moeite mee te hebben dan met de ingewikkelder taal van de oudere handboeken.

Nogal wiedes: alle expliciete relatieaanduidende woorden, in het bijzonder voegwoorden zoals "want", "daardoor" en dergelijke, werden immers geschrapt.

Je hoeft geen genie te zijn om te weten dat zoiets problemen oplevert, maar spijtig genoeg zijn er tegenwoordig nogal wat redacteurs die de theorie slaafs navolgen.

Ook deze uitgave voor beginnende lezers zou daar wel eens problemen mee kunnen hebben.

Maar laat dat de pret niet drukken: als luisterboek voldoet de uitgave uitstekend, en de geïllustreerde, gedrukte tekst biedt beginnende lezertjes de kans om hun leesvaardigheid te verscherpen.

"Alle hens aan dek", tekst: Bette Westera, tekeningen: Barbara de Wolf, luisterboek: Frank Groothof, 2009, Uitgeverij De Fontein, gebonden, geïllustreerd, met 2 cd's met luisterboek, 25 x 17,7 x 1,5 cm, 96 p's, ISBN 978-90-261-21-6116
Prijs: 15,95 euro

De Tijdlijn * Welkomstpagina